Tahirü’l-Mevlevi İbret-amiz Bir Eser: Kıssalar Hisseler

Tâhirü’l-Mevlevî'nin “Kıssa, Latife, Mizah, Fıkra” türündeki yazılarının derlendiği bu eser üç bölümden meydana gelmektedir. İlki "İbret-âmiz Bir Eser: Kıssalar Hisseler" başlığını taşıyor. Süleymaniye Kütüphanesi’nde kayıtlı risale, müellif hattıyla bir deftere yazılmış olup girişinde 1327-1329 [1909-1911] tarihi kaydedilmiştir. Risalede her bir yazı önce bir kıssa ile başlıyor akabinde güncel bir olay anılarak hisse kısmı tamamlanıyor. Kıssalardan sonra gelen hisseler müellifin yaşadığı döneme ait toplumsal ve siyasi eleştirilerini dile getirmektedir. Kaili Bilinen Fıkralar başlıklı ikinci bölüm, Bilgi Yurdu mecmuasının 1940 tarihli 4 sayısında tefrika edilmiş yazıları bir araya getiriyor. Üçüncü bölüm ise Lâtifeler başlığını taşıyor. Müellifin İslâm Yolu mecmuasının, 1948-1951 tarihleri arasındaki sayılarında birçoğu manzum olan ve Mizahî mahlasıyla ve Lâtife başlığı ile kaleme aldığı şiirleri bir araya getirmekte. Ayrıca bu bölümde Şahsi Fıkralar, Tarihi Fıkralardan ve Ramazan Fıkraları başlıklarını verdiği fıkralar da yer almakta.
Bu derleme çalışması bir bütün olarak, bazıları halen bilinen, bazıları da devrinde bilinen fakat şimdilerde unutulmuş kişiler −şair, yazar, âlim, mutasavvıf, yönetici− hakkında müellifin çoşkulu ve hayat dolu bir anlatımla kaleme aldığı anekdotların, şahitliklerin dergi sayfalarından çıkıp bir bütünlüğe sahip olarak yeniden kültür dünyamıza katılmasıdır. Ama daha kapsayıcı olarak derlemenin tamamına, müellifin yaşadığı dönemi dikkate alarak söyleyecek olursak toplum ve millet olarak hızlı değişimlerin yaşandığı vakitlere dair, çok yönlü bir aydın tarafından toplumsal ve siyasi tarihimize ait gözlemlerin, tanıklıkların ve eleştirilerin, kayda geçirilmiş metinleri nazarıyla da bakmak mümkün.